Emslandlager en Lager Esterwegen

Donderdagochtend: het wordt steeds droger. Snel ben ik weg, richting Meppen. Op een gegeven moment weet ik niet meer waar ik fiets, het landschap is eentonig en ik kom niemand tegen. Dan bemerk ik dat ik door een Lebensgefahrlich Miltar Schieszplatz fiets, te zien aan de voortdurend opdoemende rode stoplichten aan de zijwegen. Plotseling zie ik de bekende Magneetbahn, waar een treinstel over heen zweeft met grote snelheid: het is een testbaan. Dan gaat het naar Sogel en vandaar naar Esterwegen om daar het voormalige Lager Esterwegen te bezoeken. Nu is daar het documentatiecentrum gevestigd van alle 15 Emslandkampen, eens concentratiekampen pal aan de Nederlandse grens.
Het centrum is goed en mooi ingericht, dat was voor enkele jaren geleden wel anders toen ik meerdere jaren achtereen in het kader van een anti-discriminatieproject met bussen vol 3 mavo-leerlingen (Raahorst) door dit gebied trok. Om te leren hoe de verschrikkingen van de kampen konden ontstaan, al in 1933. Fijn was het om Marianne en Kurt Buck weer te kunnen ontmoeten, al jaren de grote inspirators om de herinneringen aan deze kampen levend te houden. En weer werd ik getroffen in de expositiehal door de haast vanzelfsprekendheid hoe het zover heeft kunnen gebeuren: het breken van mensen door vernedering ten diepste, zoals Sovjet-russische krijgsgevangenen die als laagste categorie aan honger, ziekte en ontberingen stierven. Zij, zo'n 20.000 in getal, liggen er begraven in massagraven.
Nog onder de indruk zie ik dat het licht begint te regenen, dus snel op weg naar Papenburg. Over Bockhorst gaat het, verder over een vervelende weg, terwijl het steeds harder gaat regenen. De binnenkomst in de stad herken ik, maar waar vind ik zo gauw een camping? Ik besluit eerst te eten, ook omdat het water met bakken uit de lucht valt. In een Turkse pizzeria wacht ik de regen af, maar het houdt maar niet op. Als de regen mindert trek ik de stoute, kletsnatte schoenen, aan: op naar de camping, 3 km buiten de stad: camping Poggenpoel. Het is droog. Nog even een Krombacher na het douchen, dan lig plat terwijl het nog niet eens donker is.